1 εκατ. εργαζόμενοι απλήρωτοι για μήνες ή χρόνια

Ιστορίες ...τριτοκοσμικής τρέλας καταγράφονται καθημερινά στην Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπου οι εργοδότες με διάφορα κόλπα επιχειρούν να «νομιμοποιήσουν» την απλήρωτη δουλειά και να αποφύγουν ακόμη και το Δώρο Χριστουγέννων.

Είναι τόσο εκτεταμένο το φαινόμενο της εργοδοτικής ασυδοσίας που έχει σαν αποτέλεσμα ένα εκατομμύριο και πλέον εργαζόμενοι μένουν απλήρωτοι από ένα μήνα μέχρι και πάνω από ...ένα χρόνο.


Μάλιστα πολλοί επιχειρούν με αστείες δικαιολογίες, έωλα επιχειρήματα και ψευτοκομπίνες να μην πληρώσουν ούτε το δώρο των Χριστουγέννων για το οποίο ο νόμος σε περίπτωση μη καταβολής προβλέπει αυστηρές ποινές.

    Γενικώς η ελληνική αγορά εργασίας έχει μετατραπεί σε “ζούγκλα”, αφού μόλις τέσσερις στους δέκα παίρνουν μισθό χωρίς καθυστέρηση στον ιδιωτικό τομέα. Οι υπόλοιποι κάνουν υπομονή ή συμβιβάζονται με συμβολικά ποσά, που «αντικαθιστούν» το μηνιάτικο.

Οσον αφορά στο δώρο Χριστουγέννων, παρόλο που η μη εμπρόθεσμη πληρωμή του επισύρει αυτόφωρο (εξάμηνη φυλάκιση, πρόστιμο κλπ), όπως εξηγούν συνδικαλιστές, περισσότεροι εργαζόμενοι από κάθε άλλη χρονιά τηλεφωνούν φέτος με αγωνία στη ΓΣΕΕ ρωτώντας τι να κάνουν αν δεν τους δοθεί το Δώρο, δεδομένου ότι τους χρωστούν ήδη μισθούς. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία που συλλέγει η Συνομοσπονδία, έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες για το Δώρο και αφορούν πια κατά μέσο όρο περίπου 300-350 επιχειρήσεις και 4.000 – 5.500 εργαζόμενους ετησίως. Οι συνήθεις μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι εργοδότες είναι :

    -Να δώσουν σε είδος αντί για χρήμα το Δώρο (τρόφιμα, καύσιμα κλπ).

    -Να πείσουν τους εργαζόμενους ότι έχει καταργηθεί (επειδή καταργήθηκε για δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους).

    -Να το παζαρέψουν, δίνοντας το μισό ή τμήμα του και υποχρεώνοντας τον εργαζόμενο να υπογράψει πως το εισέπραξε ολόκληρο.

Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ ήδη εμφανίζονται οι πρώτες φετινές αναφορές για «παζάρια» καθώς εκπνέει η προθεσμία πληρωμής του Δώρου (21/12). Από το υπουργείο Εργασίας, πάντως, τονίζουν πως οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι σε πλήρη επιφυλακή για την νόμιμη και εμπρόθεσμη καταβολή του.

Στην ουσία, όμως, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις καλούν τους εργαζόμενους να προσφέρουν... εθελοντική εργασία μοιράζοντας υποσχέσεις για αποπληρωμή των οφειλομένων. Με βάση στοιχεία του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ η καθυστέρηση στις πληρωμές διπλασιάστηκε τον τελευταίο χρόνο. Είναι πλέον σύνηθες οι επιχειρήσεις να χρωστούν αποδοχές έξι μηνών, όταν πέρσι το αντίστοιχο διάστημα ήταν τρεις μήνες. Μάλιστα αυξάνονται και τα κρούσματα όπου η καθυστέρηση φτάνει ή ξεπερνά τον ένα χρόνο.

«Η όξυνση της κρίσης είναι η μεγάλη αφορμή για την εκτεταμένη παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Οι επιχειρήσεις εκμεταλλευόμενες την υποβάθμιση των ελεγκτικών μηχανισμών και το φόβο των εργαζομένων μπροστά στο φάσμα της ανεργίας παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία», τονίζει ο καθηγητής εργασιακών σχέσεων Γιάννης Κουζής.

Σύμφωνα με στοιχεία που φτάνουν στο Ινστιτούτο Εργασίας, σε Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα ο αριθμός των εργαζομένων που έχουν καθυστέρηση στο μισθό προσεγγίζει το ένα εκατομμύριο. Τα περισσότερα κρούσματα καταγράφονται στον τουρισμό, σε εταιρείες security και στο χώρο παροχής υπηρεσιών καθαριότητας.

Μάλιστα υπάρχουν επιχειρήσεις που <συνεργάζονται> με το Δημόσιο και δεν πληρώνουν ή παίρνουν κοινοτικά κονδύλια για προγράμματα, δίνοντας αντί για μισθό επίδομα κατάρτισης.

Το 80% των ξενοδοχείων καθυστερεί τους μισθούς για τουλάχιστον ένα μήνα σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδίας των εργαζομένων στον τουρισμό και επισιτισμό. Μία στις δέκα επιχειρήσεις χρωστά μισθούς τουλάχιστον έξι μηνών. Όπως τονίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Παναγιώτης Προύτζος «φέτος είναι η χειρότερη χρονιά. Υπάρχουν ξενοδοχεία, που οφείλουν μισθούς ακόμα και 15 μηνών στους εργαζόμενους».

Στις επιπτώσεις αυτού του «φαινομένου» αναφέρεται ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ Σάββας Ρομπόλης : «η καθυστέρηση στις αποδοχές εκτός από την αβεβαιότητα που δημιουργεί στη ροή εσόδων στον οικογενειακό προϋπολογισμό συμβάλλει περαιτέρω στην επιδείνωση της εγχώριας ζήτησης και της ιδιωτικής κατανάλωσης. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στη μείωση της εγχώριας παραγωγής και παρατείνει την ύφεση στην ελληνική οικονομία».

Οι ιστορίες ενίοτε είναι τραγελαφικές όπως αποκαλύπτεται από τα παρακάτω:

    -Σούπερ μάρκετ στη Β. Ελλάδα πρότεινε στους εργαζόμενους να δώσει σε τρόφιμα αντί για χρήματα το Δώρο.

    -Πρατήριο υγρών καυσίμων στην Πάτρα ήθελε να δώσει δωροεπιταγή για πετρέλαιο θέρμανσης ή βενζίνη αντί για Δώρο.

    -Αντιπροσωπεία αυτοκινήτων στην Αθήνα πρότεινε στους υπαλλήλους να συμψηφίσουν χρωστούμενους μισθούς και Δώρο με ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο.

    -Εμπορικό στον Κορυδαλλό Αττικής πρότεινε ρούχα αντί για χρήματα στους υπαλλήλους του.

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις καταγγελίες που έφτασαν πέρυσι τέτοια εποχή στους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Εντονότερα είναι τα προβλήματα στις καθυστερήσεις μισθών, που δεν επισύρουν ποινικές διαδικασίες. Με ειδικούς όρους σε ατομικές συμβάσεις ή μόνο με προφορικές συμφωνίες οι εργαζόμενοι καλούνται να αποδεχτούν την καταβολή των μισθών τους στο.. απώτερο μέλλον.

Μόνο το τελευταίο διάστημα έχουν φτάσει στα συνδικάτα πληροφορίες για νέες συμβάσεις που προσπαθούν σε τουλάχιστον έξι περιπτώσεις να καθιερώσουν πληρωμή ανά τρίμηνο. Υπήρξε ακόμα και αγγελία, που προτείνει διαμονή και φαγητό αντί μισθού:

-Αλυσίδα ξενοδοχείων ζητούσε προσωπικό τον Απρίλιο δίνοντας υπόσχεση για καταβολή μισθού τον Αύγουστο.

- Ξενοδοχείο στην Κρήτη ζήτησε από τους εργαζόμενους να συναινέσουν στη σταδιακή καταβολή των δεδουλευμένων μέχρι το Μάρτιο ανάλογα με τις δυνατότητες της επιχείρησης (φαίνεται πως παγώνει μετά τις αντιδράσεις).

- Εταιρεία security έδωσε στους εργαζόμενους σύμβαση που προέβλεπε καταβολή μισθών ακόμα και μετά από 90 ημέρες. Μετά το σάλο τροποποιήθηκε.

- Ιδιοκτήτης ξενοδοχειακής μονάδας στην Αίγινα με αγγελία ζητούσε καμαριέρα, προσφέροντας αντί για μισθό δωρεάν διαμονή και φαγητό.